از شما می‌خواهم برای لحظه‌ای تصور کنید که یک دیده‌بان هستید در دلِ جنگ. وظیفه دیده‌بان «فهمیدن» است. او کسی است که می‌رود تا از کوه‌ها نقشه برداری کند و موانع بالقوه را بشناسد. او می‌خواهد بداند جایگاه فعلی چیست، چه چیزی در پیش رو قرار دارد و چگونه می‌توان به مقصد رسید. خروجی کار او یک «نقشه راه» است.
این موضوع بسیار شبیه نقشی است که ما استراتژیست‌های محتوا برعهده داریم. اما از آنجایی که ما آدم‌های صلح طلبی هستیم، به جای درست کردن نقشه‌های جنگی؛ استراتژی بازاریابی محتوای وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی تدوین می‌کنیم.
محصول ما یک پلن دقیق است که برنامه(های) بازاریابی محتوایی شرکت را تعیین می‌کند؛ یک برنامه روز به روز یا تقویم محتوا که به ما کمک می‌کند همیشه در مسیر استراتژی بازاریابی محتوای خود قدم برداریم. شاید این کار بیشتر از دو سه ساعت از ما زمان نگیرد. اما پشتِ گوش انداختنش باعث می‌شود همچنان زمان، انرژی و منابع مالی را صرف کارهایی کنیم که در حقیقت برایمان سودآور نیستند.
امروز قرار است این حلقه را بشکنیم. می‌خواهیم یکبار برای همیشه نحوه ساخت یک تقویم محتوایی کاربردی را آموزش ببینیم. پس اگر موافق باشید یادگیری را شروع کنیم دیده‌بان‌های عزیز!​​​​​​​

تقویم محتوا یا تقویم سردبیری چیست؟
اول از همه بیایید یک تعریف از تقویم محتوا داشته باشیم. چون ممکن است من در طول مقاله گاهی از اصطلاحات مشابه استفاده کنم. اینطوری به یک زبان مشترک می‌رسیم:
تقویم محتوا برنامه‌ریزی و زمان‌بندی کتبی محتواهایی است که می‌خواهید در آینده منتشر کنید. تقویم محتوا یک نقشه اجرایی است. نقشه‌ای که محتواهای وبلاگ، شبکه‌های اجتماعی و چاپی شما را هدفمند می‌کند.

تقویم تولید محتوا از چه بخش‌هایی تشکیل شده؟
راستش را بخواهید می‌خواستم اول با مزایای استفاده از تقویم محتوا شروع کنم؛ اما به این نتیجه رسیدم تا زمانی که درک درستی از تقویم محتوا نداشته باشیم، مزایای آن به چه کار ما می‌آید؟!

پس برای این که مفهوم تقویم محتوا را هضم کنیم، با من بیایید تا یک نگاهی به اجزای اصلی تقویم محتوا بیندازیم. دستِ شما در نحوه چینش این اطلاعات کاملاً باز است، فقط من در ادامه به چند مورد مهم اشاره می‌کنم. می‌توانید بسته به آنچه در ذهنتان دارید چند فیلد را کم یا زیاد کنید:

عنوان پست‌ها
خب اول از همه یک فیلد را اختصاص بدهید به موضوعی که قرار است درباره آن بنویسید.

پیشنهاد می‌کنم در تقویم محتوایی خود، لیستی از پست‌های قدیمی خود را برای به‌روز کردن وارد کنید. آپدیت کردن پست‌های وبلاگی باعث می‌شود ترافیک بیشتری جذب کنید. همچنین بازنشر مجدد محتوا در شبکه‌های اجتماعی نیز به دیده شدن بیشتر شما کمک خواهد کرد.

توضیحات
این قسمت را اختصاص دهید به یک چک لیست از مواردی که باید در هنگام تهیه پست رعایت کنید. هر ایده‌ای که به ذهنتان می‌رسد را بنویسید. ذهن جای مناسبی برای نگهداری آن‌ها نیست. بعدها ممکن است فراموش کنید قرار بود چه نکاتی را در این پست رعایت کنید.

همچنین وارد کردن توضیحات کافی باعث می‌شود همه چیز آنقدر واضح باشد که استهلاک ارتباطات اضافه بین اعضای تیم حذف شود.

من عادت دارم در توضیحات پست‌هایی که در تقویم محتوا می‌گذارم، کلمات کلیدی و تیترهای داخلی مربوطه را نیز بنویسم. با اینکار در زمان تهیه پست فقط تمرکزم را روی نوشتن معطوف می‌کنم.

زمان انتشار
اگر مخاطبان وفاداری می‌خواهید حتماً زمانبندی دقیقی در تقویم محتوا خود بگنجانید و به آن متعهد باشید. به این ترتیب کاربران وبلاگ و دنبال کننده‌های شما می‌دانند هر سه شنبه شب منتظر چه چیزی باشند. یا می‌دانند که اول هر هفته باید صفحه شما را چک کنند چون قرار است درباره موضوع مورد علاقه‌شان حرف بزنید.

این زمان را طبق پیک ترافیک هر کانال در نظر بگیرید. برای مثال کارمندان عادت دارند در پایان روز کاری، لینکدین خود را چک کنند. یا افراد بعد از بیدار شدن از خواب، و قبل از خواب معمولاٌ اینستاگرام را چک می‌کنند. خوانندگان وبلاگ در روزهای جمعه و تعطیل، کمتر به موضوعات آموزشی علاقه نشان می‌دهند. شما باید ابتدا بهترین زمان پست گذاری در شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ را بشناسید، سپس طبق آن برای انتشار پست‌های خود برنامه‌ریزی کنید.

علاوه بر این موضوع داشتنِ یک زمانبندی مناسب باعث می‌شود گوگل هم شما را دوست داشته باشد! گوگل برای مدتی رفتار سایت شما را زیر نظر می‌گیرد تا متوجه شود میزان فعالیت شما چگونه است و هر چند وقت یکبار وبلاگ خود را به‌روز می‌کنید. آنوقت ربات‌های خزنده گوگل طبق همان زمانبندی مجدد سایت شما را بررسی می‌کنند تا تغییرات جدید را در ایندکس خود قرار دهند.

چه کسی باید انجام دهد
اگر خودتان به تنهایی تمام کارهای مربوط به محتوای وبلاگ و شبکه‌های اجتماعی را انجام می‌دهید، این فیلد را فاکتور بگیرید. ولی خب در صورتی که یک تیم محتوا دارید حتماً تعیین کنید چه کسی باید کدام موضوع را بنویسد.

در هنگام تقسیم وظایف لطفاً مثل من جو گیر نشوید! موضوعات را بر اساس پتانسیل خود و اعضای تیمتان در تقویم بگذارید، نه آنچه که بهتر است. اگر کارهای دیگری برای انجام دادن دارید و در هفته بیشتر از یک پست فرصت نمی‌کنید بنویسید؛ همان را در نظر بگیرید. برنامه‌تان آنقدر فشرده نکنید که از تقویم محتوا عقب بمانید.

کانال انتشار
یک فیلد جداگانه را اختصاص دهید به کانال انتشار پست. حتی گاهی ممکن است در شرایطی که تقویم محتوایی بسیار شلوغ است، نیاز باشد برای هر کانال یک تقویم تعریف کنید. مثلاً یک تقویم برای پست‌های وبلاگ، و یک تقویم دیگر برای پست‌های شبکه‌های اجتماعی. سعی کنید با ساخت چندین تقویم برای کانال‌های مختلف، و یا با استفاده دسته‌بندی کردن کانال‌ها؛ تقویمتان را منظم و قابل فهم بسازید.

نوع محتوا
افراد در کانال‌های مختلف، به یک شکل رفتار نمی‌کنند. کاربران وبلاگ از خواندن متن‌های طولانی جذاب اذیت نمی‌شوند. در مقابل اینستاگرامی‌ها چرخیدن را ترجیح می‌دهند. نگاهِ سرسری انداختن به تصاویر و ویدیوها، تا زمانی که چیزی توجه‌شان را جلب کند. آن‌ها معمولاً متن‌های طولانی را نادیده می‌گیرند. با این حساب نمی‌توان یک پست درست کرد و آن را در همه جا کپی پیست کرد. حرف می‌تواند همان حرف باشد، اما نوع ارائه آن باید مناسب با کانال باشد. در تقویم محتوا برای هر چیزی که قرار است بسازید، این نکته را در نظر داشته باشید. دقیقاً مشخص کنید چه نوع پستی را در کجا منتشر خواهید کرد.

نمونه تقویم محتوا برای کانال‌های مختلف انتشار​​​​​​​

دسته بندی
از دید کاربران اینکه پشت سر هم 5 پست از نمونه کارهای خود در اینستاگرام‌تان منتشر کنید، خسته کننده به نظر می‌رسد. موضوعات مختلف باید متناسب با یکدیگر منتشر شوند. این تناسب بر اساس سودمندی، و همچنین علاقه کاربرانتان اولویت‌بندی می‌شوند.
برای مثال مشخص کنید در هفته سه پست آموزشی بگذارید و یک پست برای معرفی نمونه کارها. در مرحله بعد حتی باز هم ریزبین‌تر شوید. مثلاً سه پست آموزشی باید در زمینه نحوه رشد کسب و کار، تولید محتوا و گوگل ادز باشند. و پست‌های نمونه کار یک هفته در میان درباره طراحی سایت و بهینه سازی سایت.
پرسونای مخاطب
فرض کنید وبلاگ و صفحات شبکه‌های اجتماعی شما در زمینه تکنیک‌های کنکور فعالیت می‌کنند. مخاطبینی دارید که در رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی درس می‌خوانند.
اگر برای سه هفته تمام فراموش کنید چیزی درباره دروس انسانی منتشر کنید، جمع زیادی از کاربران خود را ناامید کرده‌اید! در حالی که با اضافه کردن یک فیلد برای پرسونای مخاطب در تقویم محتوای خود، خیالتان راحت است که به قدر کافی به همه کاربران خود توجه خواهید کرد.
هدف پست
بعد از انتشار هر پست انتظار دارید با چه چیزی مواجه شوید؟ هر مطلب قرار است چه چیزی برایتان به ارمغان بیاورد؟
برای هر پست جدیدی که قرار است بگذارید، اهدافی دست یافتنی اختصاص دهید. و آن‌ها را حتماً در تقویم محتوای خود بنویسید. بدون وارد کردن اهداف، ما احتمالاً منتظر هستیم هر پستی که می‌گذاریم، سایت و پیج ما را با یک تحول شگرف مواجه کند! که متاسفانه در 90 درصد  مواقع چنین هم نمی‌شود. اهداف باید به قدم‌های کوچکتری تقسیم شوند تا دست یافتنی باشند.
وضعیت محتوا
این فیلد را درست کنید تا بعد از انتشار مطلب بتوانید عملکردتان را مورد بررسی قرار دهید. در اینجا اطلاعاتی از تجربه ساخت و انتشار پست بنویسید. بازخورد کاربران را وارد کنید و آن را با اهدافی که تعیین کرده بودید مقایسه کنید.
همان طور که در ابتدای این قسمت هم اشاره کردم، تقویم‌های محتوایی با توجه به کسب و کار، حوزه فعالیت، مخاطبان هدف و… می‌توانند از بخش‌های مختلفی تشکیل شوند و لزوما همه تقویم‌ها شبیه به هم نیستند؛ اما هدف اصلی همه آن‌ها برنامه‌ریزی و زمانبندی محتوا است. برای مثال در بلاگ، کلمه کلیدی اهمیت بالایی دارد به خاطر همین می‌توان در تقویم محتوایی بلاگ، فیلد جدیدی برای کلمه کلیدی در نظر گرفت.

نمونه‌ای از تقویم محتوای بلاگ​​​​​​​

چرا داشتن یک تقویم محتوا مهم است؟
افرادی که با صنعت نشر آشنایی دارند صد در صد اهمیت تقویم محتوا را درک می‌کنند. روزنامه‌نگاران و ناشران موفق سال‌ها فعالیت منظم خود را مدیون یک برنامه‌ریزی دقیق هستند.

برای مثال مجله «خانواده سبز» را در نظر بگیرید. این مجله از مرداد 1378 تاکنون بدون وقفه هر پانزده روز یکبار منتشر شده. اگر دستی در کار داشته باشید یا قبلاً مدیریت یک تیم محتوایی را برعهده گرفته باشید؛ حتماً درک می‌کنید که کار ساده‌ای نیست. چنین نظمی اجرایی نمی‌شود، مگر با یک تقویم محتوای اصولی و افرادی که به اجرای آن پایبند هستند.

با این حال بسیاری از شرکت‌ها و افرادی که محتوای دیجیتال تولید می‌کنند، اعتقادی به تقویم محتوا ندارند. خب بله، اگر محتوای پست‌ها خبری و سرگرم کننده باشد، احتمالاً تقویم محتوا چندان به کار نیاید. فقط مهم است که پست‌های جذاب و درگیر کننده‌ای بگذاریم. اما اگر بازاریابی محتوا برای رشد کسب و کار استفاده می‌شود، داشتن تقویم محتوا ضروری است. می‌پرسید چرا؟ به این دلایل:

1. با تقویم محتوا هرگز چیزی از قلم نمی‌افتد
خاطرتان هست چند هفته دیگر باید به مناسبت روز پرستار، یک کد تخفیف به کاربران پیچ اینستاگرام‌تان هدیه بدهید؟ کارمندانتان چطور، یادشان مانده گفته بودید یک پست درباره فلان موضوع بنویسند؟ یا پیامتان را در تلگرام فراموش کرده‌اند؟

ما به حافظه شما شکی نداریم 🙂 اما معمولاً حجم بالای کارهایی که برای انجام دادن وجود دارد، و چالش‌های روزانه‌ای که درگیرشان هستیم؛ باعث می‌شوند برخی لحظات و کارها را فراموش کنیم.

2. بهره‌وری کاری افزایش پیدا می‌کند
طبق قانون پارکینسون هر کار تا زمانی که برای آن تعیین شده طول می‌کشد. و این مدت ارتباط چندانی با میزان و ماهیت کار ندارد. از دید این قانون هر چه به مهلت نزدیک‌تر می‌شویم، اغلب احساس می‌کنیم تحت فشار بیشتری قرار می‌گیریم و انگیزه بیشتری برای انجام کار داریم. (آن درس خواندن‌های شب امتحانی را به یاد بیاورید!)

این قانون به ما می‌گوید داشتن یک برنامه‌ریزی برای تعریف و دنبال کردن مهلت کارها، به سرانجام رساندن آن کار را برایمان بسیار ساده‌تر می‌کند.

3. در انرژی و منابع صرفه‌جویی می‌شود
نوشتن کار سخت و پرهزینه‌ای است. اگر بدون یک برنامه هدفمند آن را انجام دهید، انرژی و منابع زیادی از دست خواهید داد. در مقابل برنامه‌ریزی تمرکز می‌آورد. تمرکز روی آنچه که مفید است، و حذف چیزهایی که چندان سود ندارند. حذف کردن، توجه را به باقی‌مانده‌ها متمرکز می‌کند. پرهیز، قدرت است. کمتر، بیشتر است!

داشتن یک تقویم محتوا به شما کمک می‌کند به جای آن‌که تمام انرژی‌تان را صرفاً مشغول نوشتن کنید، از پتانسیل‌هایتان در جهت دستیابی به اهداف استفاده کنید. با همین حرکت ساده می‌بینید 20 درصد از تلاشتان، شما را به 80 درصد از نتایج می‌رساند.

4. تقویم محتوا یک تصویر کلی از حال و آینده به شما می‌دهد
تا به حال چیزی درباره “پرسپکتیو دید پرنده” شنیده‌اید؟ این اصطلاح معمولاً در معماری و فیلمبرداری استفاده می‌شود. دید پرنده این امکان را به ما می‌دهد که از نمای بالا همه چیز را زیر نظر بگیریم. در این زاویه چون شیء کوچکتر دیده می‌شود، می‌توان روی تمام ابعاد آن اشراف داشت.

این دقیقاً همان نمایی است بعد از تدوین تقویم محتوا در اختیار شما قرار خواهد گرفت. تقویم محتوا به شما کمک می‌کند جایگاه کنونی را بهتر بررسی کنید، تغییرات مورد نیاز را بشناسید، و آینده‌ای را تجسم کنید که باب میل شما است.

5. تقویم محتوا همکاری تیمی را بهتر می‌کند
برای کسانی که مسئولیت یک تیم محتوا را برعهده دارند؛ علاوه بر برنامه‌ریزی پست‌ها، مدیریت و هماهنگی اعضای تیم هم اهمیت دارد.

هر شخصی که در تیم شما حضور دارد باید دقیقاً بداند چه کاری را چه در زمانی و به چه شکلی انجام بدهد. وگرنه شما یک تیمِ سردرگم دارید که هرکس ساز خودش را می‌زند. اهدافی که دنبال می‌کنید یکی پس از دیگری شکست می‌خورند، آن هم فقط به خاطر ناهماهنگی!